Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Hakkında Bilgi

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Türkiye’de telekomünikasyon, bilgi teknolojileri ve posta sektörlerini düzenleyen ve denetleyen bağımsız bir kamu kurumudur. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren BTK, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu çerçevesinde görevlerini yürütür. Türkiye’nin ilk sektörel düzenleyici kurumu olma unvanını taşıyan BTK, telekomünikasyon sektöründe rekabeti sağlamak, tüketici haklarını korumak ve teknolojik gelişmeleri desteklemek amacıyla kurulmuştur.

Sayfa İçeriği

BTK’nın temel amacı, iletişim ve bilişim sektörlerinde adil, şeffaf ve güvenli bir ortam oluşturarak hem vatandaşların hem de sektör paydaşlarının haklarını korumaktır. Kurum, idari ve mali özerkliğe sahip olup, karar alma süreçlerinde bağımsız hareket eder.

BTK Ne İş Yapar? Görev ve Sorumlulukları

BTK, geniş bir görev yelpazesine sahiptir ve bu görevleri düzenleme, denetleme, yetkilendirme ve bilinçlendirme başlıkları altında toplayabiliriz. Başlıca görev ve sorumlulukları şunlardır:

Düzenleme ve Denetleme: BTK, telekomünikasyon ve internet hizmet sağlayıcılarını düzenleyerek adil bir rekabet ortamı oluşturur. Hizmet kalitesini denetler ve gerektiğinde yaptırımlar uygular. Elektronik haberleşme ağını sağlayan şirketlerin hak ve yükümlülüklerini belirler.
Tüketici Haklarının Korunması: Tüketicilerin veri gizliliği, abonelik sözleşmeleri ve hizmet kalitesi gibi konularda korunmasını sağlar. BTK Tüketici Şikâyet Bildirim Sistemi üzerinden şikâyetleri kabul eder ve 10 iş günü içinde yanıt verir.
Frekans ve Altyapı Yönetimi: Radyo, televizyon ve mobil iletişimde kullanılan frekansların tahsisinden sorumludur. Baz istasyonu ölçümleri ve altyapı denetimleri de BTK’nın görev alanına girer.
Siber Güvenlik ve Veri Koruma: Siber tehditlere karşı önlemler alır, kişisel verilerin gizliliğini korur ve güvenli internet kullanımı için bilinçlendirme faaliyetleri yürütür. Güvenli Web portalı gibi projelerle özellikle çocukları ve gençleri zararlı içeriklerden korumayı hedefler.
Eğitim ve Bilinçlendirme: BTK Akademi aracılığıyla yazılım geliştirme, siber güvenlik ve veri analizi gibi alanlarda eğitimler sunar. Bu platform, 16 yaş üstü herkese açık olup, hem bireysel hem de kurumsal gelişimi destekler.
Uluslararası Temsil: Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) gibi küresel kuruluşlarda Türkiye’yi temsil eder ve evrensel elektronik haberleşme haklarının korunmasına katkıda bulunur.
Yatırım ve Rekabeti Teşvik: Sektördeki işletmeci sayısını artırarak rekabeti güçlendirir, yerli ve yabancı yatırımları teşvik eder.

BTK, bu görevleri yerine getirirken Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın strateji ve politikalarını dikkate alır, ancak bağımsız bir otorite olarak hareket eder.

BTK’nın Tarihçesi

BTK, telekomünikasyon sektörünün rekabete açılmasıyla ortaya çıkan düzenleme ve denetleme ihtiyacını karşılamak amacıyla 27 Ocak 2000 tarihinde, 4502 sayılı Kanun ile “Telekomünikasyon Kurumu” adıyla kurulmuştur. Bu kanun, Ulaştırma Bakanlığı’nın politika oluşturma ve düzenleyici işlevlerini ayırmış ve düzenleyici görevleri yeni kurulan bu bağımsız otoriteye devretmiştir.

2008 yılında, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu ile kurumun adı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu olarak değiştirilmiştir. Bu değişiklikle birlikte BTK’nın görev kapsamı genişletilmiş, bilgi teknolojileri ve posta sektörleri de sorumluluk alanına eklenmiştir.

Ağustos 2016’da, BTK bünyesinde faaliyet gösteren Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı lağvedilmiş ve tüm görevleri BTK’ya devredilmiştir. Bu süreç, BTK’nın sektörel düzenleme ve denetleme rollerini daha kapsamlı hale getirmiştir.

Dünya Genelinde BTK Benzeri Kurumlar

BTK benzeri düzenleyici kurumlar, dünya genelinde telekomünikasyon ve bilgi teknolojileri sektörlerini denetlemek amacıyla faaliyet gösterir. Bu kurumlar, genellikle ulusal hükümetlere bağlı veya bağımsız olarak çalışır. Örnekler:

ABD – Federal İletişim Komisyonu (FCC): Telekomünikasyon, radyo, televizyon ve internet hizmetlerini düzenler. Net tarafsızlık ve frekans tahsisi gibi konularda önemli kararlar alır.
Birleşik Krallık – Ofcom: İletişim sektöründe düzenleme ve denetleme yapar, tüketici haklarını korur ve rekabeti teşvik eder.
Avrupa Birliği – BEREC: Avrupa’daki ulusal düzenleyici kurumları koordine eder ve elektronik haberleşme pazarını düzenler.
Japonya – MIC (İçişleri ve İletişim Bakanlığı): Telekomünikasyon ve bilgi teknolojileri politikalarını yönetir.

Bu kurumlar, BTK gibi tüketici haklarını koruma, rekabeti düzenleme ve teknolojik gelişmeleri destekleme hedeflerine sahiptir. Ancak, her ülkenin yasal ve kültürel yapısına göre işleyişleri farklılık gösterebilir.

BTK’ya Yöneltilen Eleştiriler

BTK, düzenleyici ve denetleyici rolüyle önemli bir kurum olmasına rağmen, zaman zaman eleştirilere maruz kalmaktadır. Başlıca eleştiri noktaları şunlardır:

İnternet Erişim Engelleri: BTK’nın sosyal medya platformları (ör. Instagram, Roblox, Discord) ve bazı web sitelerine erişim engeli getirmesi, ifade özgürlüğü ve internet özgürlüğü açısından eleştirilmiştir. Örneğin, 2 Ağustos 2024’te Instagram’a erişim engeli getirilmesi yoğun tartışmalara yol açmıştır.
Yavaş İnternet Altyapısı: Türkiye’nin mobil internet hızında 68., sabit internet hızında 111. sırada yer alması, BTK’nın altyapı geliştirme ve sektörü büyütme konusundaki etkisizliğiyle ilişkilendirilmiştir. Bazı eleştirmenler, BTK’yı sektör için “tıkaç” olarak nitelendirerek altyapı yatırımlarının önünü kapattığını savunur.
Liyakat Sorunları: BTK kurul üyelerinin atanma süreçlerinde liyakat eksikliği olduğu iddia edilmiştir. 2023’te dört kurul üyesinin görev süresinin dolmasına rağmen yeni atamaların gecikmesi ve bazı üyelerin sektörel deneyim eksikliği, kurumun etkinliğini sorgulanabilir hale getirmiştir.
Şeffaflık ve İletişim: BTK’nın erişim engelleri veya yaptırımlar konusunda yeterince şeffaf olmaması, kamuoyunda güven kaybına neden olmuştur. Özellikle deprem gibi kriz anlarında iletişim kesintileri, BTK’nın kriz yönetimi kapasitesine yönelik eleştirileri artırmıştır.

Önemli Haber ve Gelişmeler

BTK, son yıllarda hem ul teknolojik gelişmelere paralel olarak yeni projeler ve düzenlemeler üzerinde çalışmaktadır. Önemli gelişmelerden bazıları:

Siber Güvenlik Zirvesi (2024): BTK, MİT ve Emniyet gibi kurumlarla birlikte “Siber Dayanıklılık ve Olgunluk” temalı bir siber güvenlik zirvesi düzenlemiştir. Zirvede, Türkiye’nin siber dayanıklılığını artırmak için adımlar tartışılmıştır.
BTK Akademi: Yazılım, siber güvenlik ve veri analizi gibi alanlarda eğitimler sunan BTK Akademi, Türkiye’nin teknoloji ekosistemine katkı sağlamayı hedeflemektedir.
Erişim Engelleri: Roblox ve Discord gibi platformlara getirilen erişim engelleri, kamuoyunda geniş yankı uyandırmış ve BTK’nın karar alma süreçleri tartışma konusu olmuştur.
Veri Yönetim Teknolojileri Platformu: BTK, veri yönetimi ve güvenliği konusunda sektör temsilcileriyle iş birliği yaparak çeşitli etkinlikler düzenlemektedir.

Sonuç

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Türkiye’nin telekomünikasyon ve bilgi teknolojileri sektörlerinde düzenleyici ve denetleyici bir otorite olarak kritik bir rol oynamaktadır. Tüketici haklarını koruma, rekabeti teşvik etme ve siber güvenliği sağlama gibi görevleriyle dijital dünyanın düzenlenmesinde önemli bir aktördür. Ancak, erişim engelleri, altyapı sorunları ve liyakat gibi konularda eleştirilere maruz kalmaktadır. BTK’nın gelecekteki etkinliği, şeffaflık, liyakat ve teknolojik yeniliklere adaptasyon gibi alanlarda atacağı adımlara bağlı olacaktır.

Sık Sorulan Sorular

Cep Telefonu alırken nelere dikkat edilmelidir?

Mobil telefon cihazı alırken,
Satın alınacak cihazın ambalajının açılmamış olması,
Cihazın markası, modeli ve seri numarası veya IMEI numarasının faturada belirtilmiş olması,
Cihazda“CE” işaretinin varlığının kontrol edilmesi,
Türkçe kullanım kılavuzu olan cihazların satın alınması,
Cihazın güvensiz ürün (Çevre ve tüketicinin korunması açısından asgari güvenlik koşullarını sağlamayan ve/veya teknik düzenlemelere sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi işlemlerine uygun üretilmemiş ürün güvensizdir.) olup olmadığının kontrol edilmesi, cihazın güvensizlik nedeniyle piyasadan toplatılan cihaz olup olmadığının yazılı ve görsel medyadan takip edilmesi,
hususlarına dikkat edilmesinde fayda görülmektedir.

800’lü numaraları aramanın ücreti nedir?

800’lü numaralar, arayan tarafa herhangi bir ücret tahakkuk ettirilmeyen ve ücreti 800’lü numara sahibi tarafından karşılanan numaralardır. 800 alan kodlu numaraları arayan kullanıcılara, bu aramalara ilişkin herhangi bir ücret yansıtılmamaktadır. 800’lü telefonlar ankesörlü telefonlardan ve şehirlerarası aramalara kapalı telefonlardan da aranabilmektedir.

444’le başlayan numaraları aramanın ücreti nedir?

444’lü numaralara doğru yapılan aramalarda; abonenin mevcut tarifesinde yer alan Türk Telekom (Türk Telekomünikasyon AŞ) yönüne doğru aramalardaki ücretlendirmeden farklı bir ücretlendirme yapılmamaktadır.

Sabit telefon hizmetlerinden faydalanmak için aboneliğimi başlatırken dikkat etmem gereken hususlar nelerdir?

Abonelik sözleşmesi imzalamadan önce ilgili firmanın yetkilendirilmiş bir işletmeci olup olmadığını BTK internet sitesindeki “Yetkilendirilmiş İşletmeciler” listesinden kontrol etmeniz ve abonelik sözleşmesindeki hak ve yükümlülüklerinizi dikkatlice okumanız gerekmektedir. Özellikle seçmiş olduğunuz tarifenin isminin doğru bir şekilde abonelik sözleşmesine yazıldığından emin olunuz.
Abonelik sırasında hizmetin kapsamı ve ücretler başta olmak üzere her türlü bilginin işletmeci veya işletmecinin bayisi tarafından kendinize verilmesini istemeniz ve sözleşme imzalayarak bazı yükümlülüklere girmeden önce (İşletmecinin internet sayfasından abonelik sözleşmesine ulaşabilirsiniz.) yeterince bilgi sahibi olarak kararlarınızı vermeniz sonradan oluşabilecek mağduriyetlerin önüne geçilebilmesi açısından önem taşımaktadır.
İşletmeciler, abonelik sözleşmelerinde Elektronik Haberleşme Kanunu (EHK) ve Elektronik Haberleşme Sektöründe Tüketici Hakları Yönetmeliğinde (Tüketici Hakları Yönetmeliği) belirtilen asgari bilgilerin yer almasını sağlamak, sözleşmenin imzalı bir suretini aboneye vermek ve abonelik sözleşmelerini kolay erişilebilir bir şekilde internet sitelerinde yayınlamakla yükümlüdür.

Hangi Telsiz Cihazları İçin İzin ve Ruhsatname Alınması Gerekir?

05/11/2008 tarih ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun (EHK) “Telsiz kurma ve kullanma izni, telsiz ruhsatnamesi ve kullanıma ilişkin esaslar” başlıklı 37’nci maddesinde; “(1) Radyo ve televizyon yayınlarına ilişkin ilgili kanununda belirtilen hükümler saklı kalmak kaydıyla, Kurum düzenlemelerinde belirtilen ve işletilmesi için frekans tahsisine ihtiyaç gösteren telsiz cihaz veya sistemi kullanıcıları, telsiz kurma ile kullanma izni ve telsiz ruhsatnamesi almak zorundadır. Bu kapsamdaki kullanıcılar telsiz cihaz veya sistemlerini Kurum düzenlemeleri ve telsiz ruhsatnamesinde belirtilen esaslara uygun olarak hükmü kurmak ve kullanmak mecburiyetindedirler.” yer almaktadır. Bu durumda, Kurum düzenlemelerinde belirtilen ve işletilmesi için frekans tahsisine ihtiyaç gösteren telsiz cihaz veya sistemi için izin alınması gerekmektedir.

Yurt dışından cihaz aldım ve Türkiye’de kullanmak istiyorum. Ne yapmalıyım?

5809 sayılı Kanunun 57’nci maddesi gereği (ayrıntılı bilgi için: , mobil işletmeciler tarafından hizmet verilen cep telefonları, dizüstü bilgisayarlar, araç takip sistemleri vb. Elektronik Kimlik Bilgisine (IMEI) sahip cihazların Türkiye’de kullanılabilmesi için kayıt altına alınmaları gerekmektedir. Cihaz kayıt işlemleri e-Devlet şifresi ile www.turkiye.gov.tr internet adresinden yapılabilmektedir.
Cihaz kayıt işlemi için ödenmesi gereken ücretler dâhil ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Cep Telefonumu kaybettim/çaldırdım. Ne yapmam gerekir?

Çalınma, yağmalanma, kaybolma veya her ne suretle olursa olsun, mobil cihazların sahibinin rızası dışında elden çıkması durumlarında tüketiciler, cihazlarının elektronik haberleşme şebekesinden hizmet almasını engellemek için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun (BTK) BTK Tüketici İletişim Merkezi’nin (120) numaralı telefonunu aramak sureti ile haftanın 7 günü 24 sat (7/24) ihbarda bulunabilirler.
Kayıp çalıntı cihazlarla ilgili ayrıntılı bilgiye “KAYIP/ÇALINTI İŞLEMLERİ” bağlantısından ulaşabilirsiniz.

Elektronik haberleşme sektöründe kişisel verilerimin korunmasına ilişkin bir düzenleme var mı?

Elektronik haberleşme sektöründe kişisel verilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına yönelik olarak mevcut düzenleme EHK’nın yeniden hazırlanarak 6639 sayılı Kanun ile yasalaştırılmış olan 51’inci maddesi ve bu maddeye dayanılarak hazırlanan Elektronik Haberleşme Sektöründe Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Gizliliğin Korunmasına İlişkin Yönetmelikkapsamında yer alan hükümlerdir. Bu hükümler kapsamında;
Kişisel verilerin; hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun işlenmesi, doğru ve gerektiğinde güncel olması, belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenmesi, işlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olması ile işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilmesi ilkeleri benimsenmiştir.
Elektronik haberleşmenin ve ilgili trafik verisinin gizliliği esas olup, ilgili mevzuatın ve yargı kararlarının öngördüğü durumlar haricinde, haberleşmeye taraf olanların tamamının rızası olmaksızın haberleşmenin dinlenmesi, kaydedilmesi, saklanması, kesilmesi ve takip edilmesi yasaklanmıştır.
Elektronik haberleşme şebekelerinin haberleşmenin sağlanması dışında abonelerin/kullanıcıların terminal cihazlarında bilgi saklanması veya saklanan bilgilere erişim sağlanması amacıyla kullanılması, ilgili kişilerin bilgilendirilmeleri ve rızalarının alınması şartına bağlanmıştır.
Elektronik haberleşme sektöründe faaliyet gösteren işletmecilerin şebekelerinin, abonelerine/kullanıcılarına ait kişisel verilerin ve sundukları hizmetlerin güvenliğini sağlamak amacıyla uygun teknik ve idari tedbirleri alması hususu düzenlenmiştir.
Hassas kişisel veri statüsünde olan trafik ve konum verilerinin yurt dışına çıkarılması ilgili kişilerin rızasına bağlanmıştır.
Elektronik haberleşme hizmeti sunan işletmecilerin konum verilerinin işlenmesinde abonelere bu verilerin işlenmesini reddetme imkânı sunmaları sağlanmış, insan yaşamı açısından hayati önem arz eden deprem, sel felaketi gibi afet ve acil durum şartlarında ise kişisel verilerin rıza aranmaksızın işlenebilmesi ve böylece en kısa zamanda müdahale imkânının sağlanması amaçlanmıştır.
Verilerin asgari ve azami saklanma sürelerine ilişkin yükümlülükler belirlenmiş, ayrıca olası ihtilaf durumlarının çözümüne ilişkin olarak kişisel verilerin işlenmesine yönelik abonelerin/kullanıcıların rızalarını gösteren kayıtların asgari abonelikleri süresince saklanması öngörülmüştür.
Tahsilata ilişkin riskin yönetilmesi ve kötü niyetli kullanımların önlenmesi amacıyla abonelerin elektronik haberleşme hizmetlerine yönelik fatura tutarı ve ödeme bilgilerinin işletmeciler arasında paylaşılabilmesine imkân sağlanmıştır.
İşletmecilere, sistemlerini tehdit eden risk ve/veya veri ihlali olması durumunda, abone/kullanıcılara bilgi verme yükümlülüğü getirilmiştir.
Kişisel verilerin işlenmesi ve aktarımı hususlarında alınacak rıza ve yapılacak bilgilendirmelere ilişkin şartlar ve işletmeci yükümlülükleri belirlenmiştir.
Acil yardım çağrıları hariç olmak üzere abonelere/kullanıcılara numaranın gizlenmesi hakkının tanınması öngörülmüştür.
Otomatik çağrı yönlendirmeyi durdurma, ayrıntılı faturalarda numaraların gizlenmesi, abone/kullanıcıların daha önce alınan rızaları kapsamında işlenen kişisel verilerine ilişkin her yılın üçüncü çeyreğinde bilgilendirilmesi, verilen rızaların basit ve ücretsiz bir yöntemle geri alınması, aboneliğin sonlanması halinde daha önceden verilen rızaların geri alınmış olması şeklindeki imkân ve kolaylıkların sağlanmasına yönelik düzenleme yapılmıştır.

Bulunduğum yerde cep telefonum çekmiyor ne yapmam gerekir?

https://sikayet.btk.gov.tr/giris/ sayfasına üye olarak kapsama sağlanmasını istediğiniz yerin adresi ve işletmeci bilgilerini tarafımıza bildirmeniz halinde, değerlendirilmek üzere ilgili işletmeciye talebiniz iletilecektir.

İnternet servis sağlayıcımı nasıl değiştirebilirim?

İnternet servis sağlayıcınızı değiştirmek için hizmet almak istediğiniz yeni işletmeciye başvuruda bulunmanız yeterlidir. Başvuruda bulunduğunuz işletmecinin tarafınıza teyit araması yapması ve ses kaydının oluşturulmasını müteakip yeni aboneliğiniz başlamaktadır.
Bununla birlikte, internet servis sağlayıcınızı değiştirmeden önce mevcut işletmecinize taahhüdünüz olup olmadığını kontrol etmeniz ve varsa taahhüt sözleşmesindeki yükümlülükleriniz sebebiyle herhangi bir cezai şart ya da cayma bedeline muhatap olup olmayacağınızı bilerek İnternet erişim hizmeti aldığınız işletmeciyi değiştirmenizde fayda görülmektedir.